In de paardensport is in toenemende mate vraag naar ruitervitaliteit. Hoe fitter jij als ruiter bent, hoe beter je in balans op je paard kunt zitten en hoe minder kans op blessures bij ruiter en bij paard. Maar wat is dan precies ‘Ruitervitaal’ zijn? En wat wordt verstaan onder ruitervitaliteit?
Ruitervitaal is niet alleen maar meer sporten!
Als je op Instagram, TikTok of Facebook zoekt naar #ruitervitaal of #ruitervitaliteit dan zie je bijna alleen maar afbeeldingen en filmpjes voorbij komen van sportende ruiters. Je zou bijna denken dat sporten de oplossing is voor alle problemen in het paardrijden! Was het maar zo makkelijk.
Om als ruiter vitaal te kunnen zijn en blijven is het van belang om fysiek én mentaal in balans te zijn. Dus ook je rust pakken als dat nodig is. Kijk eens naar wat de verschillen tussen je linker- en rechter lichaamshelft zijn. Soms heb je al veel aan het doen van gerichte rekoefeningen. Ook ontspanning is van belang. Problemen op het gebied van ruitergezondheid zijn niet makkelijk op te lossen. Paardrijden is immers een puzzel waar veel verschillende stukjes van zijn!
Wanneer ben je gezond?
Gezondheid is een breed begrip. Er zijn dan ook verschillende definities voor gezondheid. Zo zijn er mensen die aangeven dat gezondheid voor hun het ‘afwezig zijn van ziekte’ is. Andere mensen geven aan dat gezond zijn betekent lekker in je vel zitten. De officiële definitie van de wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organisation) komt uit 1948 en luidt als volgt: “Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet louter het ontbreken van ziekten of gebreken”
De laatste jaren staat deze definitie wel steeds meer ter discussie. Want hoe zit het dan met iemand die een lichaamsdeel mist? Want volgens deze definitie ben je niet volledig fysiek goed in orde, hoewel je jezelf natuurlijk wel fijn kan voelen. In 2019 heeft het RIVM (RijksInstituut voor Volksgezondheid en Milieu) de definitie aangescherpt naar: “Het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven“. De nieuwe definitie van gezondheid gaat om het hebben van veerkracht in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Gezondheid is meer dan alleen maar afwezigheid van ziekte. Het is persoonlijk en voor iedereen anders. Dat klinkt al een stuk positiever! We noemen deze manier van kijken naar gezondheid ook wel eens Positieve Gezondheid.
Fysieke gesteldheid
Om jezelf gezond te voelen moet je jezelf lichamelijk fit voelen. Je lichaam moet kunnen wat je ervan vraagt. Binnen de paardensport betekent dit dat je sterk genoeg bent om bijvoorbeeld een stal uit te mesten of je zadel te dragen. Maar ook dat je lenig genoeg bent om je laarzen aan te kunnen trekken of makkelijk kan bukken om de hoeven uit te krabben. Ook moet je genoeg balans hebben om je paard niet in de weg te zitten en moeten de verschillen tussen links en rechts niet te groot zijn. Heb je last van fysieke klachten? Dan kan een hippisch oefentherapeut of een gediplomeerd ruiterfysiotherapeut je misschien helpen! Wanneer je wilt werken aan een fitter lijf zónder dat je klachten hebt, dan kun je het beste contact opnemen met een ruitervitaal coach.
Mentale gesteldheid
Paarden kunnen je heel goed spiegelen. Zit je niet lekker in je vel? Dan zal je paard misschien nog wel sneller merken dan jij dat het niet zo goed gaat. Als je verdrietig bent of boos, dan is je hartslag hoger dan normaal. Hoe beter de band met je paard, hoe eerder je paard dit oppakt.
Als we het hebben over gezondheid, dan is je mentale gesteldheid ook van belang om jezelf ‘ruitervitaal’ te voelen. Zit je niet lekker in je vel, dan zit je ook niet lekker in je lijf en andersom. Wanneer je merkt dat je jezelf niet zo goed voelt als je zou willen, dan is het slim om eens te praten met de praktijkondersteuner van de huisarts. Die kunnen je vaak al wat op weg helpen. Mocht dit niet voldoende zijn, dan kunnen ze je ook doorsturen naar bijvoorbeeld een psycholoog.
Zingeving
Een van de peilers van positieve gezondheid is ‘zingeving’. Zingeving is best een breed en vaag begrip. Wanneer je ruitervitaal wilt zijn, dan is het van belang om te weten wat voor jou zingeving is. Wat is je doel in het leven? En hoe verhoudt dit zich dan met paardrijden? Ruiters die ambitie hebben om op internationaal niveau te rijden verwachten andere dingen van hun lichaam en gezondheid dan ruiters die lekker op buitenrit willen gaan. Voel jij jezelf wel eens niet ‘ruitervitaal’? Bedenk dan eens voor jezelf wat je het leukste vindt van het omgaan met paarden.
Kwaliteit van leven
Ook kwaliteit van leven is een breed begrip wat wordt gebruikt in de positieve gezondheid. Ruiters die moeite hebben met rondkomen, veel moeten werken met weinig slaap of ruiters die veel stress hebben hebben vaak ook niet het gevoel ‘ruitervitaal’ te zijn. De kwaliteit van leven is van belang om jezelf gezond te voelen.
Sociale omgeving
Wil je jezelf ruitervitaal voelen, dan is het slim om eens een kijkje te nemen in je directe omgeving. Sta jij op een stal waar elke wedstrijd de frietpan overuren draait? Dan is de kans groter dat jij ook verleid wordt tot een ongezonde snack. Doe je dat te vaak, dan kan dat invloed hebben op je gezondheid. Andersom werkt dit net zo! Als je op een stal staat waar veel wedstrijden worden gereden, dan zal je sneller ook zelf een keer op wedstrijd willen gaan. Het kan soms helpen om gerichte doelen te stellen en te kijken of je omgeving daar goed bij past als je merkt dat je niet vooruit komt met het paardrijden.
Dagelijks functioneren
Helaas. Het is niet iedereen gegund om dag in dag uit tussen de paarden te zijn. Veel mensen moeten hard werken om hun paard goed te kunnen onderhouden en nog veel meer mensen rijden op maneges omdat ze simpelweg niet kunnen of willen zorgen voor een paard. Wil je jezelf gezond voelen, dan moet je ook rust inbouwen en een goed ritme hebben in je week. Soms kan het helpen om hier eens over te praten met een zorgprofessional. We hebben een groot aantal zorgprofessionals op onze zorgzoeker staan. Neem gerust eens een kijkje!
Ruitervitaal Coach
In Nederland is de titel ‘Ruitervitaal Coach’ geen beschermd beroep. Hoewel de meeste ruitervitaal coaches die je op internet vindt wel een gedegen basis hebben zijn er ook veel die weinig kennis hebben. Wanneer je een (online) cursus hebt gedaan mag je jezelf ruitervitaal coach noemen. Er is weinig controle op wie een opleiding gedaan heeft en wie niet, waardoor ook steeds meer mensen na een webinar van 2-3 uur zichzelf ruitervitaal coach zijn gaan noemen. Tik maar eens de term ‘Ruitervitaal Coach’ in op google. De een na de andere coach komt naar voren toe.
Bij het ZorgNetwerk Voor Ruiters vindt je ruitervitaal coaches die een gedegen opleiding gehad hebben. We hebben uitgebreide instapeisen en verwachten van de deelnemers die op de zorgzoeker staan dat ze minimaal 2 keer per jaar een actieve bijdrage leveren aan de paardensector. Dit kan zijn door bijvoorbeeld te helpen met wetenschappelijk onderzoek of door het staan op een evenement om het belang van ruitervitaliteit te promoten.
Ruitervitaal Coaches van het ZorgNetwerk Voor Ruiters hebben kwaliteit
Het ZorgNetwerk Voor Ruiters is een stichting. Dat betekent dat wij géén winst kunnen en mogen maken. Omdat we geen winst mogen maken, hoeven we niet elke ruitervitaal coach op onze zorgzoeker te hebben. De mensen die je bij ons op de zorgzoeker vindt zijn aantoonbaar geschoold en hebben voldoende kwaliteit om ruiters te kunnen helpen. We eisen van onze deelnemers dat ze samenwerken met andere disciplines en breed kijken naar gezondheid.
Dit geldt natuurlijk ook voor de ruiterfysiotherapeuten en hippisch oefentherapeuten die we op de zorgzoeker hebben staan. Hoe meer iedereen met elkaar samenwerkt, hoe beter de kennisoverdracht en hoe beter de paardensport wordt! We hopen als stichting hier een bijdrage aan te mogen leveren.
